Luchtfoto Zandberg-Oost

Luchtfoto Zandberg Oost (Bron: Het unieke van de eeuwenoude wijk Zandberg, Uitgave Stadssociëteit De Gouden Cirkel 2019)

Meer weten over de geschiedenis van Zandberg-Oost?
Dat Zandberg-Oost tot 1927 onderdeel was van de gemeente Teteringen zal u niet vreemd in de oren klinken. Maar hoe die annexatie in zijn werk ging en de wijk met al zijn straten tussen 1864 en 1933 werd aangelegd wordt uitgebreid beschreven in onderstaande publicaties:

De Straten van Breda door Gerard Otten. Uitgave Boekhandel Gianotten, 1988.
Buurtboek, van rozen en hyacinten. Een bloemlezing. Uitgave Buurtkomitee Hyacintplein, 1991
Parkboek, parel aan den sierlijken kroon van Bredaas Stedemaagd. Wilhelminapark 1985-1995. Uitgave Sectie D, 1995
Van Loopschans tot Koninginnestraat. Uitgave buurtvereniging Koninginnestraat, 1999
Breda 2002, na 750 jaar. Uitgave Sectie D, 2002 n.a.v. het 750-jarig bestaan van de stad.
Het unieke van de eeuwenoude wijk Zandberg, Uitgave Stadssociëteit De Gouden Cirkel 2019
Zandberg oorlog en bevrijding, relaas van mensen in een wijk. Tekst: Letta Karskens. Druk: Het Uitgeefhuis, Breda. Uitgave Fralattapers, Haarlem/Breda

Wilhelminapark (afgerond)

Wilhelminapark: 125 jaar
Een van de oudste parken in Breda is het Wilhelminapark, gelegen in Zandberg- Oost en Sportpark, evenwijdig aan de Bredase singel. Daarmee zien we in de plaats en vorm van dit park nog de grenzen van de stadsmuren. Daarmee is dit park historisch gezien ook van belang..

Het park is in 1894 ontworpen door de Nederlandse tuinarchitect Springer.

Het heeft een fraai assortiment aan bomen en vaste planten die nu nog altijd volgens dit oude plan aangeplant zijn. Lopend door het park vallen v daarbij ook de fraaie zicht lijnen op de omgeving op zodat de wijjk en park een geheel vormen.

De 125ste verjaardag van het park is door wijkraden van Sportpark en Zandberg-Oost aangegrepen een beroep te doen op de gemeente om dit zwaar onderkomen park een grote opknapbeurt te geven. In overleg met omwonenden, de wijkraden en de gemeente is er een plan van aanpak opgesteld waarvan een deel inmiddels in ingevuld (dit plan ligt bij de secretaris ter inzage).

Rondom een deel van de kleine vijver en in de Vijverstraat is een nieuwe riolering gelegd. De wegen zijn herbestraat, het asfalt is verdwenen, het wegprofiel is aangepast, de parkeervakken zijn verdwenen. Dit met name om het park als sluipweg en racebaan tegen te gaan. Voor deze wijzigingen hebben enkele bomen moeten wijken, deels omdat ze al ziek of dood waren maar ook omdat ze letterlijk in de weg stonden. De gemeente heeft gelukkig ook weer nieuwe bomen aangeplant of zal dit binnenkort nog doen. De maximumsnelheid is teruggebracht tot 30 km en door de wegversmalling is het park groter geworden dan voorheen.

Het project heeft als gevolg van corona en leveringsproblemen van de juist materialen vertraging opgelopen, maar de laatste fase tussen Vijverstraat en Gen. Maczeck wordt nu aangepakt. Naar verwachting is dit laatste wegvak eind september 2022 gereed.

Daarmee zijn we er nog niet: het park zelf, de oevers van de vijvers, het talud bij het visserskot en de situatie rond de grote vijver dienen ook nog aangepakt te worden. De werkgroep Wilhelminapark blijft zich daar voor opzetten. Inbreng van alle wijkgenoten is daarbij welkom.

De wijkraden van Sportpark en Zandberg-Oost ondersteunen de ‘stad-in-het-park’-ambitie van de gemeente Breda.

Illustratie: omslag van het ‘Parkboek, parel aan den sierlijken kroon van Breda’s Stedemaagd’, gemaakt door Sectie D, Zandbergse boekstichting ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het Wilhelminapark.

Direct na de bouwvak, wordt in het laatste wegvak, tussen Vijverstraat en het hoekpand van De Keyzer, nog een deel van de riolering vervangen. De oorspronkelijke planning kon jammer genoeg niet worden gehaald. Daarna volgt de bestrating. Het is dus de vraag of het dit wegvak eind september opgeleverd kan worden.

Maar hoe dan ook: het heeft dan wel even geduurd maar het park is er ontegenzeggelijk op vooruit gegaan!

Generaal Maczekstraat

Ook voor de Generaal Maczekstraat is door de gemeente Breda, in samenspraak met een bewonerswerkgroep, een uitvoeringsplan gemaakt voor de herinrichting van de Generaal Maczekstraat. Als onderdeel van de herinrichting van het Wilhelminapark is nu alleen de kruising G.M-straat-Koninginnestraat-Paul Windhausenweg-Wilhelminapark aangepast. Naar verwachting zal uitvoering van het plan voor het deel tussen deze kruising en de kruising met De La Reijweg pas in 1925 aan de beurt zijn. Een definitieve oplossing voor het lastige kruispunt met de Koninginnestraat is het laatste woord overigens nog niet gezegd.

Hyacintplein

De grote schare kinderen die normaal gesproken op het plein spelen hebben zich enkele maanden moeten inhouden vanwege de werkzaamheden op het plein. In het najaar van 2021, met een uitloop naar het voorjaar 2022, werd de ‘renovatie’ uitgevoerd door aannemer J. van Esch. Maar nu wordt er weer volop van het speelplein gebruik gemaakt, waarbij er voor verschillende leeftijdsgroepen speelmogelijkheden zijn ingericht.

Het initiatief voor de grote opknapbeurt werd genomen door een werkgroep van bewoners rondom het Hyacintplein.

Het traditionele grote zomerbuurtfeest op het Hyacintplein op 16 juli 2022 was dé gelegenheid om het geheel vernieuwde plein officieel en feestelijk te openen. Burgervader en wijkgenoot Paul Depla nam dat voor zijn rekening en sprak o.a. een grote groep kinderen toe.

De opening werd mede mogelijk gemaakt door een kleine bijdrage van de gemeente Breda.

Ondertiteling foto Paul Depla: “Zo’n plein is als het ware de huiskamer van de buurt”. 

Oranjeplein

Oranjeplein wordt Marga Mincoplein

Het Oranjeplein, kruispunt van 3 Bredase wijken, is een niet erg tot de verbeelding sprekende plek: grijs en saai aan de bovenkant en de stoet van voorbijtrekkende auto’s onder het viaduct draagt ook bepaald niet bij aan de feestvreugde.

Maar het plein krijgt een nieuw gezicht!

Al jaren is een werkgroep van betrokken burgers uit het Ginneken, Zandberg-Oost en Zandberg-West in gesprek met de gemeente Breda over de herinrichting van het plein. Inmiddels ligt er een concreet plan en heeft de gemeente Breda ruimte gemaakt op de begroting om dat plan daadwerkelijk uit te voeren.

Het plein krijgt ook een nieuwe naam: Marga Mincoplein. Het is een hommage aan de schrijfster, die in 1920 als Sarah Menco in de Prins Hendrikstraat geboren werd en beroemd werd met werken als ‘Het Bittere Kruid’, ‘De Val’ en ‘Nagelaten dagen”.  In 2019 ontving zij voor haar gehele oeuvre de prestigieuze P.C. Hooftprijs.

De herinrichting en vergroening van het plein, waarvan de uitvoering in 2022 was gepland, zal door vertraging bij diverse andere gemeentelijke projecten, in 2023 plaatsvinden. Onderdeel van de herinrichting is, mede dankzij diverse subsidies, de plaatsing van een licht-kunstwerk van kunstenares Tamar Frank.

Het herinrichtingsplan is te vinden op de gemeentelijke website:  www.planbreda.nl/plannen/herinrichting Oranjeplein.

Coördinatie werkgroep Oranjeplein: Michiel Crince (Ginneken), m.crince@planet.nl

Vanuit Zandberg-Oost neemt Erna van Olphen (voormalig lid van de Wijkraad Zandberg-Oost) actief deel aan de werkgroep.

Contactgegevens Erna: van.olphen@casema.nl

Betaald Parkeren – stand van zaken

In Zandberg West, Zandberg Oost en Boeimeer Oost is op 1 december 2020 betaald parkeren ingevoerd. De gemeente heeft bij de invoering afgesproken dat in de loop van 2021 het betaald parkeren zou worden geevalueerd met de werkgroep uit de wijk, om te bekijken of de parkeeroverlast effectief zou zijn terug gedrongen. De werkgroep bestaat uit ongeveer 5 bewoners uit Zandberg die zijn overgebleven uit een groep van ongeveer 12 bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden.

In september 2021 is er een korte bijeenkomst geweest om de evaluatie te starten en in november 2021 is onder bewoners en ondernemers een enquête uitgezet. Dit is een onderdeel van de evaluatie naar betaald parkeren in Zandberg en omgeving. Alle bewoners en ondernemers waar op 1 december 2020 betaald parkeren is ingevoerd,  hebben deze enquete kunnen invullen.

In mei 2022 is de groep door de gemeente geinformeerd over de resultaten van een aantal verkeersmetingen en de ingevulde enquete. Uit deze resultaten kon worden geconcludeerd dat in delen van de wijk de parkeeroverlast lijkt te zijn afgenomen, maar dat de parkeeroverlast overall nog steeds hoog blijft.

Bij de invoering van het systeem van betaald parkeren zijn een flink aantal parkeerplaatsen, die tot dan toe gedoogd waren om te parkeren, omgezet naar officiele parkeerplaatsen. Dit heeft er toe geleid dat er thans ongeveer 400 parkeervergunningen over zijn; er is dus meer parkeercapaciteit dan er vergunningen zijn aangevraagd.

De bijeenkomst was te kort om dieper in te gaan op de vragen die er vanuit de werkgroep kwamen. Bovendien is de externe projectleider vervangen die tevens ook bezig is met de voorbereidingn van betaald parkeren in andere wijken, zoals Sonsbeeck en Brabantpark. De wijkraad heeft in juli een aantal kritische vragen gesteld aan het Parkeerbedrijf naar aanleiding van de resultaten, maar tot heden hebben wij nog geen inhoudelijke reactie ontvangen.

Verkiezingen Provinciale Staten en Waterschap 2023

Gemeenteraadsverkiezingen Maart 2022: hoe stemde Zandberg-Oost?

De frequentie van de wijkkrant maakt het moeilijk om actueel te zijn. De gemeenteraadsverkiezingen liggen alweer een kleine 3 maanden achter ons en de uitslag in de gemeente Breda zal u zeker niet ontgaan zijn. Maar hoe stemde Zandberg-Oost precies? Daarvoor gebruiken we zoals altijd de uitslag van het stembureau in de Sacramentskerk.

In Breda deden er maar liefst 8 nieuwe partijen mee met de verkiezingen. Een aantal “oude’ partijen verdween van het toneel of fuseerde onderling. De categorie ‘Overige Partijen” bedroeg in 2018 6,6%, in 2022 14,6 % waarbij Partij voor De Dieren, Breda Beslist, Lijst Pim Fortuyn en Forum voor Democratie ook raadszetels in de wacht sleepten. En voorts: kijk en oordeel zelf!

Het opkomstpercentage in Breda bedroeg 47.45%.

Landelijke verkiezingen Maart 2021: hoe stemde Zandberg-Oost?

De naweeën van de landelijke verkiezingen in maart van dit jaar en de daaropvolgende

discussie over ‘macht en tegenmacht’ en de positie van premier Rutte, zijn nog steeds voelbaar. Maar weet u ook hoe de stemming in uw eigen wijk Zandberg-Oost verliep? En wat de verschillen waren met 4 jaar geleden? Kijk en oordeel zelf!

 Opkomstpercentage in Zandberg-Oost: 81%. 

Provinciale Statenverkiezingen Maart 2019 en Europees Parlement: hoe stemde Zandberg-Oost?

Fenix contra de Uil van Minerva

De wijkkrant is een kwartaaluitgave, dus lopen we met verkiezingsuitslagen meestal ver achter op de actualiteit. Zo ook met de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen (PS) in maart van dit jaar. Gelukkig kunnen we de uitslag van de verkiezingen voor het Europees Parlement (EP) op de valreep nog meenemen. Maar slechts weinig wijkbewoners zullen de exacte uitslag van de stembureaus in Zandberg-Oost kennen. De verschillen tussen de uitslagen in deze wijk ten opzichte van geheel Breda zijn aanzienlijk.

De belangrijkste conclusies zijn dat de VVD in Zandberg-Oost bij beide verkiezingen de grootste partij blijft, dat Groen Links sterk in opkomst is en dat D’66, SP en PVV de grote verliezers zijn. Forum voor Democratie is in Zandberg-Oost aanzienlijk minder populair dan in de stad als geheel en haalt bij de EP-verkiezingen het niveau van de PS-verkiezingen niet meer. De PvdA volgde bij de PS-verkiezingen nog de neergaande lijn maar verrees als een Fenix uit de as bij de EP-verkiezingen. De herrijzende Pvda-Fenix overtrof de neerdalende Baudet-Uil van Minerva!

In de categorie ‘Overige’ is opvallend dat Denk in Breda bij de PS-verkiezingen 912 stemmen haalde en bij de EP-verkiezingen 441, maar in Zandberg-Oost maar 2 respectievelijk 1.

De opkomst in Zandberg-Oost was bij beide verkiezingen zeer hoog t.o.v. de stad Breda. Met 66,4% werd bij de PS-verkiezingen zelfs de opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 (toen 64%) overtroffen. Het opkomstpercentage bij de EP-verkiezingen laat een vergelijkbaar beeld zien, zij het een niveau lager dan bij de PS-verkiezingen.

(De percentages zijn afgeronde getallen).

Gemeenteraadsverkiezingen Maart 2018: hoe stemde Zandberg-Oost?

Het is alweer ruim 2 maanden geleden dat u gebruik kon maken van uw stemrecht. Het totale eindresultaat voor Breda heeft u ongetwijfeld gezien, maar hoe stemde Zandberg-Oost. De lokale politiek leeft in ieder geval in de wijk getuige de opkomst die aanzienlijk groter was dan gemiddeld in de stad: 64% t.o.v. 50%. De verdeling over de partijen in 2018 was als volgt:

Dat Zandberg-Oost wat liberaler en wat linkser is dan gemiddeld in Breda is door deze uitslag nog eens bevestigd. Verdere conclusies mag U zelf trekken!

Actieve ontmoetingsplekken van wijkbewoners.

Het oogt niet spectaculair, maar rond het thema “ontmoeten” gebeurt er in onze wijk meer dan je denkt! In het voorjaar van 2023 stelde de wijkraad een aan bewoners de vraag of er behoefte bestond om samen met andere wijkbewoners actief op te trekken. Naar aanleiding daarvan ontstonden er diverse activiteitengroepen met 5-12 deelnemers. Hieronder een kort overzicht van de stand van zaken. De activiteiten hebben een informeel karakter en de deelnemers informeren elkaar via appgroepen.

Museumclub: info Ria de Jong, 06-53985319, mail: rdejong@jongjong.nl
Er zijn 4 á 5 museumbezoeken per jaar en steeds bereiden 2 mensen een museumbezoek voor. De eerste bijeenkomst, aan het begin van het nieuwe seizoen, is bij iemand thuis. Er nemen wisselende mensen deel. De deelnemers zijn enthousiast. De groep bestaat uit 12 personen.

Filmclub: (info Jaqueline van Swet, 06-12281522, mail: j.vanswet@outlook.com
Een keer per 6 weken bezoeken ongeveer 7 personen met elkaar een film. Men spreekt per app naar welke film er gegaan wordt. Na de film wordt er nog gezamenlijk een kopje koffie gedronken en de film besproken.

Theaterclub: info Lian Brosens, 06-57788974, mail: lianbrosens@hotmail.com
De groep bestaat uit 9 personen. Begin van het seizoen is er een gezamenlijke bijeenkomst bij iemand thuis. De communicatie verloopt via een appgroep. Het is leuk om door je mede-wijkbewoners op ideeën gebracht te worden voor theaterbezoek waar jezelf niet meteen aan zou denken.

Leesclub: Info Ina Klingenberg, 06-51098810, mail : klibus@ziggo.nl
Een maal per 6 weken komt men met 7 mensen bij elkaar bij iemand thuis. Dit wordt gerouleerd. Er wordt in overleg een boek uitgekozen en de bijeenkomsten hebben een informeel karakter.

Breiclub: Info Margot Hanssen, 06-53953350,mail : margothanssen@gmail.com
De breiclub bestaat uit 5 personen en komt een keer per 4 á 6 weken bij elkaar bij iemand thuis. In de zomer ligt het stil. De bijeenkomsten zijn meestal op woensdagmiddag.

Maar er is meer:

Buurtkoor: Info Ina Klingenberg 06-51098810 mail : klibus@ziggo.nl
Het koor is 20 jaar geleden ontstaan vanuit de Koninginnestraat. Er wordt op de donderdagavonden gezongen in de kapel van de Sacramentskerk in de Zandberglaan. 20.00 uur – 22.30 uur.

Tafeltennisclub: info Hans Meynen 06-53553725 mail: hans.meynen@planet.nl
Op de dinsdagavonden wordt vanaf 19.30 uur getafeltennist in gemeenschapshuis “De Zandberg”, in de Zandberglaan. Een mooie gelegenheid om samen met wijkgenoten sportief bezig te zijn en voor wie wil, is er na afloop nog een gezamenlijk drankje te nuttigen.

Gymclub: info Margot Hanssen, 06-53953350, margothanssen@gmail.com
Op maandagmorgen van 09.00-10.00 gymen 7 dames in De Zandberg. Er is nog plaats voor 3 nieuwe leden.

Wil je meer ondernemen met mensen uit je buurt: schroom niet en neem contact op met het genoemde aanspreekpunt of met de wijkraad. Er is altijd ruimte voor meer deelnemers en/of nieuwe activiteitengroepen.

Wijkontmoetingsbijeenkomsten
Ook werd een start gemaakt met de organisatie van een reeks ‘wijkontmoetingsbijeenkomsten’. Het voornemen is om per jaar tenminste 3 van zulke bijeenkomsten te organiseren in Gemeenschapshuis De Zandberg.

Inmiddels zijn de volgende bijeenkomsten georganiseerd:

Maandag 19 september 2022: Het Waarom van Breda
Een succesvolle avond (50 deelnemers) met als presentator Walter van de Calseyde. Het zorgde voor een gevulde zaal in Café Parkzicht. De levendige manier waarop Walter de geschiedenis van Breda bracht zorgde ervoor dat iedereen tot het laatste moment geboeid heeft zitten luisteren.

Walter van de Calseyde heeft als tekstschrijver en cultuurliefhebber meegewerkt aan een tiental boeken over Breda, zoals ‘Breda na 750 jaar’, Havenboek’, ‘Breda buiten’ en ‘Breda in kaart’. In 2016 is zijn boek ‘Breda spoort’ over de stedenbouwkundige en economische ontwikkeling in en om de Spoorzone verschenen. En in 2019 een boekje over de ‘Gasthuisvelden’.

Maandag 30 januari 2023: Muziek en zang
Het werd een drukbezochte avond (70 deelnemers) met veel muziek en zang. Er waren optredens van het buurtkoor Kir Royal, het koor ‘Het grote Leughen’ (met diverse deelnemers uit Zandberg-Oost) en van Catelijne Bach en Marco Willemsen. Muziek van (voornamelijk) eigen wijkbodem dus.

Maandag25 september 2023: HUMOR
Opnieuw een goed bezochte avond (60 deelnemers) met de veelzijdige Walter van de Calseyde, lang geleden afgestudeerd op het thema ‘Humor’: waarom lachen we en waar lachen we om? Een verhaal over een lach mét een traan en een lach ín de traan. Niet alleen slappe lach, maar ook een inhoudelijke duiding van het begrip Humor. Het werd een avond

‘ter lering ende vermaak’. Een avondvullend programma met voorbeelden uit de oude doos (Kooten en de Bie) en het actuele internet (Tiktok).

 15 Maart 2024: Zang en Dans
Een avond met een salsa-workshop om te beginnen (20.00-21.00 uur), gevolgd door zang van eigen Hortensiastraat-bodem: Catelijne Bach en Marco Willemsen. Om te luisteren, maar ook om op te dansen.

 Denkt u nu ook dat u als wijkbewoner iets bijzonders te vertellen heeft dat u met u buurtgenoten wilt delen, of misschien speelt u een mooi instrument, kunt u prachtig zingen of heeft u andere ideeën waarmee wij als werkgroep aan de slag kunnen, laat het ons dan weten!

Wilt u ook meedoen? Dat kan nog steeds. U kunt zich via de mail aanmelden.

In verband met tijdelijke afwezigheid van coördinator Marijke Romme kunt u voor actuele informatie voorlopig terecht bij Margot Hanssen: ljam.hanssen@ziggo.nl of het secretariaat van de Wijkraad: wijkraadzandbergoost@zandbergbreda.nl 

Koffieochtenden samen met Zandberg-West
De werkgroep ‘Ontmoeten in Zandberg’ heeft ook nagedacht over het organiseren van informele koffieochtenden voor bewoners van Zandberg-Oost. Of daar veel belangstelling voor bestaat is voor de werkgroep een vraagteken. Vooralsnog kunnen bewoners van Zandberg-Oost zich aansluiten bij de koffie-ochtenden bij de buren in Zandberg-West. Die vinden plaats op dinsdagochtend van 10.00-12.30 uur bij Muzi & zo, Grazendonkstraat 20 (ingang om de hoek Marijke Meustraat).

Breda aardgasvrij en CO2-neutraal

Breda wil in 2044 een CO2-neutrale stad zijn. Ons aardgasverbruik moet omlaag. De kraan in Groningen is feitelijk dicht. Internationale ontwikkelingen hebben tot gevolg dat we geen Russisch gas en olie meer willen gebruiken. De stijgende energieprijzen leidden tot een heuse energiecrisis en er is grote onzekerheid over de energiemarkt in de nabije toekomst.

Wat we in 2044 nog nodig hebben, moeten we dus duurzaam opwekken.
Voor alle wijken van Breda wordt daartoe een wijkenergieplan opgesteld. De kaders daarvoor zijn begin 2022 door de gemeenteraad vastgesteld in de Warmtetransitievisie. De gemeente Breda heeft een 5-tal wijken aangewezen waar nu voorbereidingen worden getroffen voor het maken van zo’n plan. De wijze waarop is per wijk verschillend en mede afhankelijk van de aan-/afwezigheid van actieve bewonersgroepen. In Prinsenbeek ligt de bal primair bij de actieve Dorpsraad. Maar op enig moment is ook Zandberg aan de beurt. En dus is de vraag actueel:

Hoe gaan we dat doen?

Een aantal bewoners van Zandberg-Oost heeft die handschoen opgepakt en heeft zich in 2021 verenigd in een werkgroep, die onderdeel is van de Wijkraad. Deze werkgroep wil weten wat de bewoners in Zandberg-Oost hiervan vinden en niet wachten op een initiatief vanuit de gemeente Breda.

Welke ideeën bestaan daarover? Hoe kunnen we onze energie- en warmtevraag in de toekomst regelen?

 
Wat heeft de werkgroep tot nu toe gedaan?

• In een aantal interne sessies zichzelf inhoudelijk laten informeren over de (on)mogelijkheden.
• Artikelen gepubliceerd in de wijkkrant.
• Een enquête uitgevoerd onder wijkbewoners
• 4 wijkgespreks-/informatieavonden georganiseerd.
• Een 1e wijkinformatieavond(ca 70 bezoekers) georganiseerd op 16 mei 2022 in gemeenschapshuis De Zandberg Onderwerp: de visie van de gemeente Breda over de warmtetransitie en de voorbereiding van wijkenergieplannen.
• Een 2^ewijkinformatieavond(90 bezoekers) georganiseerd op 23 november 2022 in gemeenschapshuis de Zandberg over ‘Woningisolatie in Zandberg-Oost. Met info over de handreiking ‘Beter Isoleren” van de gemeente Breda, informatie over verduurzaming van monumenten en woningen in beschermd stadsgebied, subsidiemogelijkheden lokaal en landelijk en praktijkervaringen van 2 bewoners van Zandberg-Oost.
• Een derde informatieavond(50 bezoekers), georganiseerd op 20 maart 2023 over de huidige technische mogelijkheden om de woning te verwarmen indien de aardgaskraan definitief dichtgedraaid wordt. Dat laatste zal in deze wijk overigens niet op heel korte termijn gebeuren. M.m.v. Paul Dielissen, directeur van de Bredase energiecoöperatie BRES.
• Een 4^einformatieavond (60 bezoekers)over Zonnestroom en opslag in Zandberg-Oost op 6 november 2023.

Johan Koekkoek van Adviesbureau Visietech (Nieuwendijk) verzorgde een presentatie over mogelijkheden voor opslag van stroom, m.n. in inmiddels goed verkrijgbare (niet-brandgevaarlijke) accu’s. Ook gaf hij een aantal voorbeelden van de wijze waarop verschillende energieleveranciers en -afnemers op verschillende niveaus in een netwerk kunnen samenwerken. In zijn presentatie zijn enkele interessante links opgenomen.
Mara Wustmans (vervanger van Jeroen Koijen) van de gemeente Breda toonde een presentatie over de huidige stand van zaken in Breda m.b.t. de zich ontwikkelende energie-infrastructuur. Zij is werkzaam bij het onlangs gecreëerde bureau Energie-architectuur van de gemeente Breda. Beide presentaties treft u hierbij aan. De coördinator van de werkgroep hield op 27 maart een presentatie over de betekenis van de energie- en warmtetransitie op de bijeenkomst van alle wijk- en dorpsraden. Deze waren bijeen ter ondertekening van het nieuwe uitvoeringsakkoord dorps- en wijkraden en gemeente Breda.

• Een 5^e informatie-/discussieavond over de ”Contouren van een Wijkenergieplan voor Zandberg-Oost” (45 bezoekers).

Voor de uitnodigingsflyer: klik hier.

Uitgangspunten van het Wijkenergieplan zijn:

• Er komt hoogstwaarschijnlijk géén warmtenet in Zandberg-Oost
• Er is geen alternatief voor een collectief warmtesysteem, waterstof is vooralsnog geen optie.
• De oplossing in Zandberg-Oost is ‘all-electric’. Dat betekent dat bewoners individueel of zo mogelijk in kleinschalig collectieve projecten, verantwoordelijk zijn voor de oplossing.

Beknopt verslag van de discussieavond:

• De werkgroep neemt deel aan een door de gemeente Breda georganiseerd periodiek overleg met initiatiefgroepen in andere wijken van de stad. Doel: uitwisseling van kennis en ervaringen en informeren van de gemeente met het oog op het faciliteren van de bewonersinitiatieven in de wijken.

Een 6^e informatie en discussie-bijeenkomst op 12 juni 2024 met Marjan Minnesma , directeur van de landelijke duurzaamheidsorganisatie URGENDA. 
Wijkbewoners werden uitgenodigd via een huis-aan-huis-flyer: klik hier.

Zij is bij veel Nederlanders bekend als degene die de Klimaatzaak tegen de Nederlandse staat aanspande en ook won. Maar Urgenda is veel meer dan dat. Het is een organisatie die op veel gebieden innovatieve duurzaamheidsprojecten ontwikkeld, samen met ondernemers, overheden, boeren, maatschappelijke organisaties en burgers. Er waren 80 bezoekers, en er was een indrukwekkende powerpoint-presentatie van Marjan Minnesma , waarna zij in gesprek ging met de ruim 80 bezoekers. Haar powerpoint-presentatie vindt je hier.

Deze bijeenkomst werd georganiseerd i.s.m. de wijkraden van Zandberg-West en Sportpark I-II.

De werkgroep vroeg voor 2024 een subsidie aan bij de gemeente Breda in het kader van een nieuwe subsidieregeling voor wijkinitiatieven per 1-1-204. Die subsidie is ook toegekend.

Een 7^e informatie- en gespreksavond op maandag 28 oktober met eigenaren van woningen die vallen over Beschermd Stadsgezicht, waarvan de woning cultuurhistorisch van belang is of de status van monument heeft.

Ook deze bijeenkomst, bijgewoond door ca 90 bewoners, werd georganiseerd i.s.m. de wijkraden van Zandberg-West en Sportpark I-II.

Deze avond vond plaats omdat wijkbewoners waarvan de woning in een van deze categorieën valt, te maken hebben met speciale regels bij de verduurzaming van hun woning. Het beleid op het gebied van duurzaamheid en erfgoed schuurt nogal eens met elkaar.

Circa 1300 bewoners kregen de uitnodiging voor deze avond in de bus omdat hun woning in een van de hierboven genoemde categorieën valt. Wilt u daar meer over weten kijk dan hier voor het overzicht op de uitnodiging. Naast korte toespraken van de wethouders Peter Bakker (duurzaamheid) en Marike de Nobel (erfgoed), presenteerde gemeentelijk beleidsambtenaar Julie Conradi het huidige beleid van de gemeente Breda. Voor deze presentatie klik hier.

Aan het einde van de bijeenkomst konden bewoners terecht aan informatietafels waar gemeenteambtenaren van de beleidsafdelingen en handhaving, direct concrete vragen over individuele gevallen konden beantwoorden.

Zeer hoge response op Enquête ‘Hoe Duurzaam is uw woning?’

De werkgroep Zandberg-Oost Duurzaam/aardgasvrij, onderdeel van de Wijkraad Zandberg-Oost hield in de maand september een enquête onder alle bewoners van Zandberg-Oost. Die konden thuis op hun gemak het enquêteformulier invullen dat vervolgens huis-aan-huis- werd opgehaald door een grote groep vrijwilligers. De hoop en de verwachting was dat deze arbeidsintensieve methode een grote response zou kunnen opleveren. En die hoop bleek terecht met een totale response van 40,5 % (413 reacties op 1020 woningen).

Dat is uitzonderlijk hoog voor een dergelijke enquête. Ter vergelijking: In Prinsenbeek leverde een soortgelijke enquête, uitgevoerd door I&O Research, een response op van 20%.

De enquête is uitgezet onder 1050 woningen in de wijk (waarvan 90% koopwoningen en exclusief winkels, kantoren en studentenwoningen).

De werkgroep heeft de gegevens nu gedigitaliseerd en gaat nu de gegevens nader analyseren. Enkele eerste, voorlopige bijzonderheden:

• 80% van de bewoners weet niet wat het Energielabel is. Van degenen die het wel weten valt nog maar 8% in de categorie A-B-C
• 90% geeft aan isolatiemaatregelen te hebben toegepast, waarvan 25% spouw, 50% vloer, 65% dak, 75% dubbel glas, 30% Hr++ glas.
• 90% verwarmt de woning nog steeds met gas.
• 45% heeft plannen voor een alternatieve verwarmingsbron
• Er zijn nog altijd veel vragen over problemen met isolatie (spouw-vloer-dak). In de meeste gevallen is spouwmuurisolatie niet mogelijk.
• Er is veel behoefte aan informatie over energieopslag/batterijen en de mogelijkheden en beperkingen van warmtepompen en hybride ketels.
• Er is veel onzekerheid over alles wat met zonnepanelen te maken heeft.
• VVE’s vormen een aparte categorie met aparte problemen, zoals het organiseren van voldoende draagvlak.
• Veel bewoners vinden verduurzaming (te) duur en de verhouding kosten/baten scheef. Men wil ook betere informatie over subsidies.
• Er is belangstelling voor een meer collectieve aanpak, zoals de mogelijkheden van stroom delen.

Concept Wijkenergieplan Zandberg-Oost

Op basis van alle gevonden informatie, gesprekken met deskundigen en bewoners schreef de werkgroep ook een concept Wijkenergieplan. Daarmee was Zandberg-Oost de eerste wijk in Breda die dat deed en ook nog eens op geheel eigen kracht.

Proefproject BioBased Isoleren

De werkgroep is in overleg met het  Hogeschool Avans Urban Living Lab van Avans over een proefproject Isoleren met Biobased isolatiematerialen. Denk daarbij aan grondstoffen zoals vlas, hennep, mycelium (ondergrondse worteldraden van schimmel van paddestoelen). Daartoe worden enkele woningen in een deel van de wijk geselecteerd die nog geen vloer- en/of kruipruimte-isolatie hebben toegepast. Uitvoering naar verwachting: voorjaar 2025.

Achtergrondinformatie

Voor de Transitievisie Warmte (TVW) van de genmeente Breda: zie: www.planbreda.nl/afgeronde plannen/transitievisiewarmte

Voor een beknopt verslag van de gesprekstafels, op de informatieavond op 23-11-2022, klik hier.
Voor de presentatie van financierings- en subsidiemogelijkheden, klik hier.
Voor achtergrondinformatie over monumenten en woningen in beschermd stadsgezicht, klik hier.
Voor de digitale versie van handreiking “beter Isoleren”, in opdracht van de gemeente Breda geschreven door Mark Kooijman, deze handreiking beschrijft uitgebreid de isolatiemogelijkheden in verschillende woningtypen, zie:  Stappenplan huis verduurzamen | Gemeente Breda
Voor de presentatie van Paul Dielissen van 20-03-2023, klik hier
Voor de presentatie met vragen aan Wim en Roy van 20-03-2023, klik hier
Voor de presentatie van Johan Koekkoek (Visietech) van 06-11-2023, klik hier
Voor de presentatie van Mara Wustmans (Gemeente Breda) van 06-11-2023, klik hier
Voor een beknopt verslag van de van de discussie/informatieavond op 26-02-2024, klik hier.
Voor de tekst van “Contouren van een wijkenergieplan voor Zandberg-Oost: klik hier.
Voor de presentatie van Marjan Minnesma klik hier
Voor de presentatie van Julie Conradi over beschermd verduurzaming van woningen die vallen stadsgezicht, cultuurhistorisch van belang zijn of de status van monument hebben: klik hier.

Contactadres werkgroep  Zandberg-Oost Duurzaam/aardgasvrij:
Louis Magilse, louis@magilse.nl / 0629524945

Werkgroepleden:
Louis Magilse, Frans van der Straaten, Roy van Wel, Bert Bekkers, Léon Hansen, Sean-Michael Franssen, Huub Mooren, Roy van Wel, Ad Bijma

Groenplan Zandberg-Oost ingediend bij gemeente

Zandberg-Oost mag je best een ‘groene’ wijk noemen, maar het kan natuurlijk altijd een tandje beter.
Het thema ‘Groen’ is een van de drie hoofdthema’s van de wijkagenda van de Wijkraad (naast de thema’s ‘sociaal’ en ‘Duurzaam/Energie’).

Op basis van een enquête onder de wijkbewoners en een wijkschouw door enkele leden van de wijkraad is door de Wijkraad Zandberg-Oost een Groenplan opgesteld.

Het is op dinsdag 5 december (mooie datum toch) aangeboden aan het College van B&W van Breda.

De gemeente Breda toonde zich zeer enthousiast en nodigde de Wijkraad uit voort een gesprek. Naar aanleiding daarvan zal de wijkschouw nu samen met groen-ambtenaren van de gemeente worden nagelopen om te kijken of het plan ook in de praktijk kan worden uitgevoerd.

Wordt vervolgd

Wilt u het groenplan inzien. Dat kan, klik hier.

AED’s in Zandberg-Oost: waar vind je ze?

Het kan zomaar gebeuren: er is sprake van een ernstig ongeluk en/of hartfalen en een EHBO-er vraag u om een EAD (Automatische Externe Defribilator) te halen. Maar waar moet u naar toe? In Zandberg-Oost en net daarbuiten kunt u op de volgende plaatsen terecht:

• Gemeenschapshuis De Zandberg in de Zandberglaan 54 bis (alleen bereikbaar als het gebouw geopend is)
• Apotheek van den Bergh op de Ginnekenweg 23
• Van Oers, Ginnekenweg 145
• Huisartsenteam Dudok, ingang Eggestraat 3/overzijde Generaal Maczekstraat
• Hyacintplein 1
• Zandberglaan 8

KBS de Zandberg

Zandberglaan 60-62
4818 GL Breda
Tel no. 076-5214109
Mail kbszandberg.nl

Contact:
Marike Cantrijn
Mail marike.cantrijn@inos.nl

Lisette Dirks
Mail lisette.dirks@inos.nl

NUTS basisschool

Laan van Mecklenburg 30
4818 GD Breda
Tel no. 085-3001222
Mail info@nbsdirkvanveen.nl

Contact:
Babette Rademakers
Simone Hendrikx

Wethouders:

Paul Depla (PvdA)
Portefeuille: Burgemeester, openbare orden en veiligheid

Arjen van Drunen (PvdA)
Mail: ama.van.drunen@breda.nl
Tel no. 076-5293379
Portefeuille: Wonen en onderwijs

Boaz Adank (VVD)
Mail: bea.adank@breda.nl
Tel no. 076-5298248
Portefeuille: Veiligheid en zorg

Carla Kranenborg- van Eerd (VVD)
Mail: ceah.kranenborg-van eerd@breda.nl
Tel no. 076-5293164
Portefeuille: Economie en bereikbaarheid

Daan Quaars (VVD)
Mail dj.quaars@breda.nl
Tel no. 076-5293533
Portefeuille: Stedelijke ontwikkeling en digitalisering

Marike de Nobel (Groen-Links)
Mail m.de.nobel@breda.nl
Tel no. 076-5293443
Portefeuille: Inkomen en cultuur

Peter Bakker (Groen-Links)
Mail p.bakker@breda.nl
Tel no. 076-5293379
Portefeuille: Klimaat en energie

Jeroen Bruijns (CDA)
Mail jjh.bruijns@breda.nl
Tel no. 076-5293664
Portefeuille: Buitenruimte en regio

Sacramentskerk Breda

Zandberglaan 58, 4818 GL Breda
http://www.sacramentskerkbreda.nl/ 

The Blessing Breda

Zandberglaan 31, 4818 GH Breda

Gemeenschapshuis

Gemeenschapshuis Zandberg
Zandberglaan 54bis
4818 GL Breda
Tel no. 076-5142335
Mail info@gemeenschapshuiszandberg.nl

Beheerder Gemeenschapshuis
Contact: Jules Vereecken
Mob. 06-51910545

Het Visserskot

Paul Windhausenweg 9
4818 TA Breda
Mob. 06-10554948
Mail mail.visserskot@gmail.com

De gemeente Breda staat het niet toe, uit overwegingen van privacy, dat de namen van gemeenteambtenaren worden gepubliceerd.

Bij een gevaarlijke situatie of overlast van een evenement (ook buitenkantoortijden) kunt bellen met het algemene nummer 14076. U wordt dan gevraagd de naam van de gemeente in te spreken.
Meldingen van niet acute zaken (losse stoeptegels, uitstekende boomwortels, ophopend vuil e.d.) kunt u melden via de app Buiten Beter, te downloaden op je smartphone. 
Voor info zie ook www.buitenbeter.nl

Wijkbewoners die iets anders te vragen of te melden hebben kunnen dat eventueel doen via het algemene emailadres: contact@breda.nl of bellen via het algemene telefoonnummer 14076.

Gaat het over belangrijke zaken dan kunt u ook rechtstreeks contact opnemen met de Wijkraad Zandberg-Oost. Die kennen, indien nodig, de directe weg naar betreffende ambtenaren van de gemeente Breda: wijkraadzandbergoost@zandbergbreda.nl / secretariaat 06 20693325.

Wijkbeheerder Zandberg voor het sociaal domein:
Mail: contact@breda.nl 
Tel no. 14076

Wijkbeheerder Openbare Ruimte:, Fysiek wijkbeheerder Zuid Oost
Afdeling wijkzaken
Mail: contact@breda.nl
Tel no. 14076

Wijkboa:
Benaderen via th-oost@breda.nl

Meldpunt straatintimidatie: meldpunt voor vrouwen, meisjes, LHBTIQ+-personen en omstanders die straatintimidatie ervaren of getuige zijn van dergelijke situaties. Het meldpunt is opgezet in samenwerking met de gemeente Breda en is te vinden op www.intimideermijniet.nl. Uit onderzoek van Plan International blijkt dat 83% van de meisjes aangeeft ongewenst seksueel gedrag in de openbare ruimte te ervaren. Met ons meldpunt willen we hen en andere betrokkenen ondersteunen bij het melden van straatintimidatie. Samen met de wethouder werken we aan een plan van aanpak om de stad veiliger te maken.

Buurtfeest 2023

Klik hier voor het archief van de wijkkrant.

De wijkkrant Zandberg-Oost is een kwartaaluitgave en verschijnt in de maanden maart, juni, september en december, steeds op de 10^e van de maand.

Redactie: Ad Bijma en Piet Brosens

Vormgeving: Sjef Bakers, Studio bakers, Grafische Vormgeving. Tel: 0625096457 / sjef@studiobakers.nl / www.studiobakers.nl

Druk: Roggeband & Accuraat, Schrepelstraat 4, 4835 BC Breda

Distributie: Piet Brosens en 10 wijkbewoners

De wijkkrant wordt mede mogelijk gemaakt door een aantal kleine sponsors uit de directe omgeving

Slijterij Wijnhuis De Veijver
Koninginnestraat 114, 4818HE, Breda.
Tel no.076-5143828.
Email: info@wijnhuisdevijver.nl

Slagerij De Groene Weg
Ginnekenweg 1, 4818JA, Breda.
Tel. no. 076-5228788
Email: breda@degroeneweg.jdca.nl

Flore praktijk voor verloskunde
Wilhelminapark 9, 4818SL, Breda
Tel no. 06-51007769.
Email: info@floreverloskunde.nl

Schoonheidssalon Cryon
Wilhelminapark 46, 4818SN, Breda
Tel. no. 076-5204342
Email: contact@cryon.nl

Verloskundig Centrum Breda
Graaf Hendrik III laan 63, 4819CA, Breda.
Tel. no. 076-5657177
Email: info@verloskundigcentrum.nl

Kinderopvang Altijd Lente
Hoofdvestiging: Ginnekenweg 327, 4835ND, Breda.
Tel no. 076-5600618 b.g.g. 06-8711658

Kopieer en Printshop Q-print Breda
Van Goorstraat 8, 4818HJ, Breda
Tel.no. 076-8882555
Email: info@qprintbreda.nl

Drukkerij Roggeband & Accuraat
Schrepelstraat 4, 4835BC, Breda.
Tel no. 076-5614687
Email: drukwerk(@) roggeband.eu

Grafische vormgeving Studio Bakers BNO Breda
Van Goorstraat 8, 4811HJ, Breda.
Tel no. 06-25096457
Email; sjef@studiobakers.nl